18

Sömürgeci Yayıncılara Dikkat Edin

İnternet üzerinden para kazanmak neredeyse mecburi hale geldi. Artık tüm ticari şirketler internet üzerinden satış yapıyor; uygulamalar, oyunlar ve çeşitli üyelik sistemleri ile para kazanıyor. Peki, akademi dünyası bundan geri kalır mı? Tabii ki hayır. Burada para nasıl kazanılıyor diye sorarsanız, cevabım “Sizin sayenizde!” olacaktır. Sizin yazdığınız akademik makaleler ve araştırmalar üzerinden para kazanıyorlar. Piyasadaki şirketlerden bazıları sizin çalışmalarınızı satıyor, bazıları da üyelik sistemi ile çalışmalarınıza erişim veriyor. Diğer bazıları ise çalışmanızı yayınlamak için sizden para talep ediyor. Bazıları da var ki biz onlara sömürgeci ya da yağmacı yayıncılar diyoruz. Neden mi?

Açık Erişim Kurbanları

Öncelikle açık erişimden bahsetmemiz gerekiyor. İngilizce “open-access” denilen sistem bazı ciddi ve güvenilir yayıncılar tarafından bir zamandır kullanılıyor. Burada dergiler ve yayıncılar bilimsel makaleleri ücretsiz olarak internetten erişime açıyorlar. Günümüzde farklı alanlarda 7000’den fazla açık erişim imkânı sağlayan dergi bulunuyor. Sadece açık erişim sağlayan dergilerin yanında bir de geleneksel üyelik sistemi ile beraber yüksek kalitede açık erişimli dergiler sunan ticari yayıncılar var. Bu tarz yayıncılar üyelik sisteminin yanında uygun gördükleri bazı dergileri ücretsiz olarak yayınlıyor. Fakat tüm açık erişim yayıncıları güvenilir değil.

Bazı açık erişim yayıncıları yayınladıkları makalelerin yanında üyelik sistemini kullanarak para kazanma hedefindedirler. Bundan dolayı buldukları neredeyse tüm bilimsel amaçlı makaleleri ve araştırmaları yayınlarlar. Maliyetten kısmak için de yayınlamadan önce akran değerlendirmesi sistemini neredeyse uygulamazlar. Sonuç mu? Sonuçta, veri tabanları okuyucuya hiçbir şey vermeyen, çok düşük kaliteli araştırma makaleleri ile dolup taşar. Bu da hem okuyucuyu hem de gerçekten kaliteli bir makale yazmış araştırmacıları mağdur eder. Çünkü kendi yazdıkları makaleler diğerlerinin arasında kaybolur ve sıradanlaşarak değersizleşir.

Bunlara Dikkat Edin

Tüm bunlardan dolayı eğer size bir yayıncı makalenizi yayınlama konusunda teklif getiriyorsa aşağıdaki bilgileri kontrol etmek sizin yararınıza olacaktır:

 

  • Yayıncı hakkındaki bilgiler: Sahibi kim, hangi ülkeden?
  • İletişim bilgileri var mı?
  • Daha önce ünlü yazarlar veya iyi bir üne sahip kuruluşlar tarafından yazılmış makaleleri yayınlamış mı?
  • Yayın kurulu kimlerden oluşur?
  • Kontrol ve denetleme süreci nasıl işliyor?
  • Dergi, Açık Erişimli Bilimsel Yayıncılar Birliği OASPA’da listeleniyor mu?
  • Yayıncılık anlaşmasının şartları ne? Telif hakkı konusu nasıl çözümlenir?
  • Dergi, şüpheli yayıncıları ifşa eden Jeffrey Beals’ın bloğunda listeleniyor mu?
X

Ücretsiz makalelerinizi tükettiniz.

Araştırma yazarlığı ve akademik yayıncılık konusundaki tüm kaynaklarımıza sınırsız erişim sağlamak için ücretsiz üye olun:

  • 320 + blog makaleleri
  • 50+ Web Seminerleri
  • 10+ Uzman podcast
  • 10+ e-Kitap
  • 10+ Kontrol Listesi
  • 50+ İnfografikler