18

Karantinada Araştırma Yapmak: Karantina Sürecinde Nasıl Nitel Araştırma Verileri Toplanır

Nitel araştırmacılar sosyal mesafenin korunmasının bir zorunluluk olduğu şu dönemde nasıl veri toplayabilirler? Bu yazımızda, araştırmacıların katılımcılarla yüz yüze temas etmeden de araştırmaları için gerekli verileri toplamak için kullanabilecekleri çeşitli teknikler özetlenmiştir. Ayrıca bu rehber niteliğindeki yöntemleri kullanarak araştırma yapmayı başaran çeşitli çalışmalardan da bahsedilecektir. Bu tekniklerin her biri kendi başına incelendiğinde kendi metodolojik avantajlarının ve dezavantajlarının oldukları görülebilir. Son olarak da bu tekniklerin koronavirüs pandemisi sırasında ve karantinadayken özellikle araştırmalara uygun gibi görünseler de, araştırmacıların çalışmalarını yeniden tasarlamadan önce gerekli etik konular üzerinde düşünmeleri gerektiğine dikkat çekilecektir ve gerekli tedbirlerin alınması gerekebileceğinden bahsedilecektir.

Karantinadayken nasıl araştırma yapacağız?

Covid-19 krizi çalışma şeklimizi ciddi bir biçimde etkiledi ve etkilemeye devam ediyor. Hepimiz uzaktan nasıl çalışacağımızı öğreniyoruz. Ayrıca araştırma yapma şeklimiz de etkilenmiş durumda. Birçok araştırmacı, sosyal mesafe önlemlerini dikkate alarak veri toplamayı askıya almak zorunda kaldı ve bazıları da projelerini yeniden tasarlama yoluna gittiler.

Çeşitli örnekler bize yol gösterebilir

Niteliksel araştırmaların çoğu tipik olarak görüşmeler, odak grupları ve saha çalışmaları yollarıyla veri toplama için yüz yüze etkileşime dayanır. Ancak araştırmacıların ve öğrencilerin çevrimiçi olarak nitel veriler toplayabilmeleri veya mevcut metin halindeki verileri toplayabilmeleri için birçok yol vardır. Birkaç sosyal bilimcinin birleşip yazdıkları kitaba göre çevrimiçi kalınarak veri toplama amacını güden çeşitli teknikler vardır ve çeşitli araştırma soruları için en uygun yöntemi size bir rehber niteliğinde sunmuşlardır. LSE Dijital Etnografya Toplu Okuma Listesi ve Deborah Lupton’un Pandemide Saha Çalışması da dahil olmak üzere diğer faydalı kaynaklar da mevcuttur. Bu teknikler genel olarak veri üretme teknikleri (araştırmacılar veri üretir) ve veri örnekleme teknikleri (araştırmacının zaten var olan metinleri toplaması) olarak iki gruba bölünebilir.

Alternatif veri edinme yöntemleri

Veri üretimi için belki de en belirgin teknik, yüz yüze görüşme veya odak grubunu sanal olarak çoğaltmak için görüntülü arama (Skype ve Zoom gibi) veya metin tabanlı anlık mesajlaşma (WhatsApp gibi) formlarının kullanılmasıdır. Katılımcılar teknolojiyi kullanamama veya zayıf bir internet bağlantısına sahip olma gibi sorunların varlığına rağmen görüntülü görüşme, yüz yüze görüşmenin yakın bir alternatifidir ve sosyal mesafe önlemleri kaldırılsa bile büyük coğrafi alanlarda veri toplanmasına bu metot ile devam edilebilinir. Video görüşmesine ek olarak, çevrimiçi anketler de nitel veriler toplamak için kullanılabilir. Böylece katılımcılardan açık uçlu sorulara yanıtlarını doğrudan yazmaları istenir ve gerekli bilgi toplanmış olabilir. Nitel anketler yüz yüze görüşmelerden daha az zengin veri üretmesine rağmen, nitel araştırmaların bazı faydalarını (örneğin beklenmedik bulguların üretilmesi) sağlar ve nispeten daha hızlı bir şekilde çok sayıda insandan veri toplanmasına izin verir.

Veri örnekleme teknikleri açısından da çok sayıda potansiyel veri kaynağı mevcuttur. Örneğin, basılı medya (gazeteler ve dergiler gibi), çok çeşitli konuların sosyal temsillerini analiz etmek için kolayca kullanılabilir. Yayın medyası (televizyon veya radyo tartışma programları gibi) konular üzerinde odak grup tartışmalarını taklit edebilir ve bu arada yayınlanan otobiyografiler veya bloglar çok çeşitli insan deneyimini incelemek için birinci şahıs anlatımları sağlayabilir. Sosyal bilimciler ayrıca ders kitapları, web siteleri, siyasi konuşmalar ve tartışmalar, hasta bilgilendirme yazıları ve benzerlerinin nitel analizlerini yapmıştır. Çevrimiçi tartışma forumları ve sosyal medya da çok çeşitli sosyal olayları incelemek için araştırmalarda kullanılmıştır. Kendi amaçlarınız için kullanabileceğiniz araştırma görüşmelerinin ve odak gruplarının açık erişimli nitel veri arşivleri bile olabilir. Bu tür veri kaynakları, küresel bir pandemi içinde olsanız da olmasanız da işinize gayet yararlı olabilir. Örneğin, bu gibi veri kaynakları kolayca erişilebilirdirler ve araştırmacılar özellikle araştırma amacıyla yapay olarak veri üretmek yerine gerçek sosyal dünya verilerini kullanabilirler. Öğrenci araştırmaları söz konusu olduğunda ise, etik açıdan daha az riskli olmaları da avantaj sağlar.

Her yöntem mükemmel değildir

Tüm bunlar uygulanabilir seçenekler olsa da, her birinin kendi metodolojik avantajları ve dezavantajları vardır. Örneğin, bazıları belirli amaçlarla üretilen ve bilinmeyen editörlü süreçlere tabi tutulan medya kaynaklarının araştırma için geçerli veri kaynakları olup olmadığını sorgulayabilir. Bu, hangi araştırma sorusunu cevaplamaya çalıştığınıza bağlıdır. Yeni veri kaynaklarının geçerliliği dikkate alınması gereken önemli bir konu olmakla birlikte, en azından sosyal isteklilik yanlılıkları ve sorgulama çizgilerini yönlendiren araştırmacılar nedeniyle, görüşmelerin ve odak gruplarının geçerliliği de sorgulanmıştır. Küresel bir pandemi sırasında zaten herkesin zihni ve davranış durumu çeşitli şekillerde etkilenmişken çevrimiçi yöntemlerle insanlarla görüşmenin de bir dezavantaj oluşturabileceği unutulmamalıdır. Araştırmanın geçerliliği üzerinde bu durumun da etkileri olabilir. Örneğin bir araştırmacı koronavirüs (Covid-19) pandemisinin kendisini incelemek istemiş olsun. Bu tür bir çalışma kriz sırasında yaşadıklarımızın faydalı bir karesini bize sunabilir, ancak esas fayda daha kapsamlı verilere erişerek bize gerçek resmi görmemize vesile olmasıdır. Elbette ki küresel bir pandemi sırasında araştırma yapmak göz önünde bulundurulması gereken karmaşık etik konuları bize hatırlatmalıdır ve yukarıdaki önerilen metodolojik tekniklerin her birinin de benzersiz etik hususları kapsadığı da unutulmamalıdır.

Akılda tutulması gereken ilk şey, katılımcıların ve araştırmacıların sağlık ve refahının araştırmanın zaman çizelgesine ve varsa son tarihlere göre öncelik alması gerektiğidir. Bu nedenle, araştırmanızda gereken yüz yüze görüşmelerinizi çevrimiçi görüşmelere değiştirmek mümkün olsa da, araştırmacılar insanlardan şu anda araştırmaya katılmalarını isteyerek onları fazladan strese sokup sokmayacağını da düşünmelidir. Örneğin, günümüzü düşünürsek, sağlık çalışanları ile çevrimiçi görüşmeler yapmaya çalışmak büyük olasılıkla mevcut bağlamda uygunsuz olacaktır. Ayrıca, veri toplama yönteminizi değiştirmeyi düşünüyorsanız, lütfen öncesinde etik kurulunuzu bilgilendirdiğinizden emin olun.

Medya içeriklerini, siyasi belgeleri ve diğer resmi kamu içeriklerini analiz etmek etik olarak göreceli bir biçimde basit olsa da, halk tarafından çevrimiçi olarak oluşturulan içerikler (mesela forumlar, bloglar, vloglar, ve okuyucu yorumları) etik açıdan daha tartışmalı olabilir. Burada kilit nokta, çevrimiçi olarak neyin “genel” ve neyin “özel” olarak nitelendirildiği ve bu tür bir araştırmanın farklı kişiler veya topluluklar tarafından nasıl alınabileceğinin öngörüsünün yapılmasıdır. Araştırmacılar, ayrıca, profesyonel organlarının çevrimiçi veri toplama konusunda belirli bir rehberliğe sahip olup olmadığını da kontrol etmelidir. Örneğin, İngiliz Psikoloji Derneği’nin internet aracılı araştırmalar için özel etik kuralları vardır. Araştırmacılar, bu tür araştırmalar için etik onay gerektirmediklerini varsaymamalıdır.

Son söz

Bu salgın hepimizi bir şeyleri nasıl yaptığımız üzerine düşünmeye yönlendiriyor. Araştırmacılar, veri toplamanın duraklatılması gerektiğini veya veri toplamanın ertelenip ertelenemeyeceğini düşünmek için araştırmalarına zaman ayırmalıdır. Örneğin, bir doktora yapıyorsanız, şimdilerde araştırmanızın masa başı yönlerine odaklanabilirsiniz (örneğin literatür inceleme ve tezin bir bölümünü yazma gibi). Bununla birlikte, bazı öğrenciler (yüksek lisans öğrencileri) bu lükse ne yazık ki sahip olmayabilir ve bizler mecburen orta ila uzun vadede, fiziksel bir mesafeyi koruyarak nasıl niteliksel araştırma yapabileceğimizi düşünmek zorunda kalabiliriz. Bu krizin bir sonucu olarak nasıl çalıştığımız ve niteliksel araştırmaları nasıl yürüttüğümüz hakkında pek çok şey bunlardan biri olabilir.

X

Ücretsiz makalelerinizi tükettiniz.

Araştırma yazarlığı ve akademik yayıncılık konusundaki tüm kaynaklarımıza sınırsız erişim sağlamak için ücretsiz üye olun:

  • 320 + blog makaleleri
  • 50+ Web Seminerleri
  • 10+ Uzman podcast
  • 10+ e-Kitap
  • 10+ Kontrol Listesi
  • 50+ İnfografikler