18

Kopya Yayın Bir İntihal Midir?

Türk Dil Kurumu’na göre intihal, bir kişinin eserinde başka kişilerin ifade, buluş veya düşüncelerini kaynak göstermeksizin kendisine aitmiş gibi kullanmasıdır. İngilizcesi “plagiarism” olan bu kelimenin açık anlamı kısaca eser hırsızlığıdır. İntihal ciddi bir suçtur. Özellikle bilim dünyasında ve akademik yayınlarda sonuçları oldukça ağırdır. Örneğin bir öğrenci intihal suçu işlerse düşük not alabilir veya öğrencilik hayatı tamamen bitebilir. Bunu bir akademisyen yaparsa tüm kariyeri bir anda bitebilir. Peki, bir bilimsel araştırmanın veya makalenin birden fazla kez yayınlanması intihal olur mu ya da bir kişi kendi araştırmasını tekrar yayınlasa ne olur?

Kendi Kendine İntihal

Akademik literatürde “self plagiarism”, yani kendi kendine intihal diye geçen olay, bir öğrencinin ve akademisyenin bir araştırmayı o anki danışmanından izin almadan birden fazla kez yayınlamasıdır. Bu tüm bir çalışma da olabilir veya çalışmanın belli bir bölümü de olabilir. Daha da açıklamak gerekirse, bir yazarın yeni bir araştırmasında eski araştırmasından bölümleri olduğu gibi yayınlaması ve bunu okuyuculara belirtmemesidir. İnsanın kendi araştırmasını tekrar yayınlaması eser hırsızlığı olur mu hiç demeyin, olur! Hatta hangi durumlar bu intihal çeşidine giriyor bakalım:

 

  • Okuyucuya aynı yazının daha önce yayınladığını haber vermeden tekrar yayınlamak
  • Daha önce yayınlanmış bir araştırmanızı bir bütün halinde değil de kısa kısa makaleler halinde yayınlamak
  • Daha önce kullandığınız belirli cümle ve paragraf kalıplarını alıntılama yapmadan tekrar kullanmak

Eğer bir araştırmanın ufak bir bölümünü bile doğrudan tekrar yayınlıyorsanız burada alıntılama yapmak zorundasınız. Bir örnek vermek gerekirse şu cümle bir intihal değildir: “Tek hücreli canlılar mitoz bölünme ile çoğalır”. Bu herkesin bildiği genel bir bilgidir, fakat daha araştırmaya dayalı daha detaylı bilgileri yayınlamak intihal kapsamına girer. Örneğin mitoz bölünmeyi belli sıcaklık şartları arasında inceleyen bir araştırma makalesini komple alıp tekrar yayınlamak intihal yani eser hırsızlığı olur.

İstisnalar

Bu durumda da elbette istisnalar var. Örneğin Einstein veya onun kuramları hakkında bir araştırma yapıyorsunuz ve onun sözlerinden de alıntılama yapıyorsunuz. Burada alıntılama yaptığınız sözcüklerin kaynağını belirtmek zorundasınız. Nerede söylemiş, kim tarafından kaleme alınmış ve hangi kitapta ilk olarak yayınlanmış, gibi. Fakat araştırmanızın bir kısmında Albert Einstein ile Thomas Edison’un cümlelerini karşılaştırıyorsanız, burada bir kaynak belirtmeniz gerekmez. Mesela bir yerde Einstein’ın ünlü sözü “Geleceği hiç düşünmem, nasıl olsa yakında gelecek” cümlesini kullanıyorsanız rahat olun, çünkü bu artık genel geçer bir cümledir. Bunu kaynak göstermeden yazmanız intihal kapsamına girmez. Yine de size tavsiyemiz eğer tam emin değilseniz, kullanacağınız cümleyi kaynak göstererek alıntılayın. Ne olur ne olmaz!

X

Ücretsiz makalelerinizi tükettiniz.

Araştırma yazarlığı ve akademik yayıncılık konusundaki tüm kaynaklarımıza sınırsız erişim sağlamak için ücretsiz üye olun:

  • 320 + blog makaleleri
  • 50+ Web Seminerleri
  • 10+ Uzman podcast
  • 10+ e-Kitap
  • 10+ Kontrol Listesi
  • 50+ İnfografikler