Bir Dergiye Nasıl Hakem Olunur?
Akademik yayıncılığın en önemli özelliği, aday makalelerin bu yayınların kalitesini korumak ve geliştirmek için hakem denetiminden geçirilmesidir. Hakem değerlendirme süreci, yayınlanacak makalenin alanındaki teorik ve uygulamalı katkısından emin olmak için gerekli bir süreçtir.
Gönüllü olarak yapılan, saygın bir iş
Hakemler, yazılan makalenin alanında tecrübeli ve çokça yayın yapmış bilim insanları arasından seçilir. Bir araştırmacının maddi beklentisi olmadan başka araştırmacıların çalışmalarını detaylı olarak incelemeye saatlerini ayırması, bilimsel yaşamla ilgisi olmayanlara ilginç görünebilir.
Değerlendirmenin gönüllülük esasına göre yapıldığı bu süreçte, okuma ve araştırma yapan, öğrenci yetiştiren, ders veren, sınav ve ödev okuyan, konferans ve seminerler veren, toplantılara katılan, proje üretmeye ve fikir geliştirmeye kendilerini adayan bilim insanlarının bazıları önemli dergilerin hakem kurulunda yer almak ister. Bunun çeşitli nedenleri olabilir:
- Bilimin niteliğini korumak ve yükseltmek
- Alanına karşı sorumluluk duygusu
- İncelenen çalışmayı geliştirme fırsatı
- Bilgiyi güncelleme ve yeni bilgiler edinme fırsatı
- Yeni bir çalışmayı görmenin çekiciliği
- Öğrendiklerini kendi çalışmalarında kullanma imkanı
- Prestij kazanmak
- Bilimde eleştirel düşünme yeteneklerini geliştirmek
Hakemlik okulu var mı?
Alanınızda iyi tanınıyorsanız muhtemelen makalelere hakemlik yapmanız için size başvurabilirler. Eğer henüz kimse hakemlik için sizi düşünmediyse, bunun için aşağıdaki tavsiyeler üzerinde çalışabilirsiniz:
- Akademik hayatınızdaki tüm iletişim ağlarını ve çevrenizi kullanın. Eğer danışmanınızın veya bazı meslektaşlarınızın daha önce makaleleri yayınlanmışsa, bu dergilerin editörlerine sizden bahsedebilirler. Özgeçmişinizi göndermek de iyi bir fikir olabilir.
- Önce yazar olun ve makalelerinizi yayınlatın. Çoğu hakem, ya editör tarafından davet edilir ya da yazar veya araştırma ekibi tarafından talep edilir. Bunun gerçekleşmesi için yayınlanmış makalenizin olması gerekir. Bu işe önce katkı sağlayan ya da yardımcı yazar olarak başlayabilir, daha sonra tek başınıza yazar olarak ilerleyebilirsiniz.
Fırsatlar artıyor!
Günümüzde giderek yaygınlaşan açık erişim sayesinde, makalenizin yayınlanması için çok daha fazla fırsat var. Ancak bazen çok da fazla tanınmayan dergilerde hakemlik yapmak durumunda kalabilirsiniz. Daha doğrusu, karşınıza çıkan ilk fırsatı tereddütsüz kabul edebilirsiniz. Hangi yayın için hakemlik yapacağınızı iyi düşünmek gerekir çünkü bu açık erişim dergileri ileride karşılaşabileceğiniz imkanlar için avantajlı olabileceği gibi bunun profesyonel yaşamınızda olumsuz bir etkisi de olabilir.
Tüm mevcut fırsatları iyice düşünüp tartın, iyi değerlendirin ve pratik yapmaya devam edin.
