18

Tıp Dergisi Editörlerinin ICMJE Hakkında Bilmesi Gerekenler

ICMJE (International Committee of Medical Journal Editors) yani “Uluslararası Tıp Dergileri Editörleri Komitesi”, her yıl toplanan ve tıbbi dergilerde bilimsel çalışmaların yürütülmesi, raporlanması, düzenlenmesi ve yayınlanması için çeşitli öneriler konusunda kendi çalışmalarını finanse eden genel tıp dergisi editörlerinden oluşan küçük bir çalışma grubudur. ICMJE bu belgeler hakkında görüşlerini bildirir ve gündemdeki yeni maddeler için önerilerde bulunur. Daha önce Vancouver Grubu olarak bilinen ICMJE açık bir organizasyon değildir. Genel tıp dergilerinden oluşan küçük bir gruptur. Komite, gerekli bir perspektifi sağlayamayacağını hissettiğinde, ICMJE bazen yeni bir üye veya misafiri komiteye davet etmektedir.

Yazarlar herhangi bir tür ya da formatta bir makale sunduklarında, çalışmalarını taraflı ya da taraflı olduğu düşünülen tüm ilişkileri ve faaliyetleri ifşa etmekten sorumludurlar. ICMJE, yazarların açıklamalarını kolaylaştırmak ve standartlaştırmak için bir “Bilgilendirme Formu” geliştirmiştir. ICMJE üye dergileri yazarların bu formu kullanmasını gerektirir ve ICMJE diğer dergileri de bu formu kullanmaya teşvik eder.

ICMJE’nin resmi üyeleri kimlerdir?

ICMJE’nin şu anki üyeleri arasında 14 tıp dergisi editörü bulunmaktadır: Annals of Internal Medicine, BMJ – British Medical Journal (İngiliz Tıp Dergisi), Bulletin of the World Health Organization (Dünya Sağlık Örgütü Bülteni), Deutsches Azrzteblatt (Alman Tıp Dergisi), EJHS – Ethiopian Journal of Health Sciences (Etiyopya Sağlık Bilimleri Dergisi), JAMA – Journal of the American Medical Association (Amerikan Tıp Derneği Dergisi), Journal of Korean Medical Science (Kore Tıp Bilimi Dergisi), NEJM – New England Tıp Dergisi, Yeni Zelanda Tıp Dergisi, Lancet, Revista Médica de Chile (Şili Tıp Dergisi), Ugeskrift for Laeger (Danimarka Tıp Dergisi), ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi ve WAME – Dünya Tıp Derneği Editörleri. Ancak, çok sayıda dergi de ICMJE önerilerini takip etmektedir. ICMJE önerilerini izleyen dergilerin bir listesi mevcuttur.

ICMJE önerileri nedir ve neden önemlidir?

ICMJE önerileri on yıl önce dergiler arasında açıklamaların raporlanmasında “tutarlılığı teşvik etmek için” geliştirilmiştir. Tutarlılık için çeşitli bilgileri toplamak ve raporlamak için kullanılan bir araç haline dönüşmüştür. ICMJE önerileri, tıp dergilerinde yayınlanan araştırmaların ve diğer materyallerin yürütülmesinde ve raporlanmasında en iyi uygulamaları ve etik standartları gözden geçirmek ve akran denetimi ve biyomedikal yayıncılıkla ilgili yazarların, editörlerin ve diğerlerinin doğru, net, tekrarlanabilir ve tarafsız tıbbi dergi makalelerinin oluşturulmasında ve dağıtılmasında yardımcı olmuştur. Öneriler ayrıca medya, hastalar ve aileleri ve genel okuyucular için tıbbi düzenleme ve yayınlama süreci hakkında da faydalı bilgiler sağlamaktadır.

Bu öneriler öncelikle çalışmalarını ICMJE üye dergilerinde yayınlamak üzere gönderebilecek yazarlar tarafından kullanılmak üzere tasarlanmıştır. ICMJE dışındaki birçok dergi de üye olmamasına rağmen bu önerileri gönüllü olarak kullanmaktadır. ICMJE bu kullanımı teşvik etmekte birlikte izleme veya uygulama yetkisi yoktur. Her durumda, yazarlar bu önerileri ayrı ayrı dergilerin talimatları ile birlikte kullanmalıdır. Bu önerileri izleyen dergilerin ICMJE önerilerini izlediklerini bireysel talimatlarında açıkça belirtmeleri gerekmektedir ki yazarlar bunu net bir biçimde bilsinler. ICMJE web sitesindeki bu önerileri takip ederek tanımlanmak isteyen diğer dergiler isteklerini ICMJE sekreterliğine bildirmelidir. Geçmişte böyle bir kimlik talep eden, ancak artık ICMJE önerilerini takip etmeyen dergiler, bu listeden kaldırılmalarını istemek için de aynı yöntemi kullanmalıdır.

ICMJE önerilerinin tarihçesi

ICMJE, daha önce “Biyomedikal Dergilere Gönderilen Makaleler için Gereksinimler (URMs – Uniform Requirements for Manuscripts Submitted to Biomedical Journals)” olarak bilinen bir belgenin birden çok sürümünü üretmiştir. URM’nin orijinal biçimi ilk olarak 1978’de standartlaştırmanın ve tıp dergileri arasında hazırlanmanın bir yolu olarak yayınlanmıştır. Yıllar geçtikçe, yayınlamada makale hazırlığının çok ötesine geçen sorunlar ortaya çıkmıştır ve bu da ayrı ifadelerin, belgenin güncel tarihlerinin ve “Bilimsel Çalışmanın Yürütülmesi, Raporlanması, Düzenlenmesi ve Tıbbi Dergilerde Yayımlanması için Öneriler” formatını daha geniş kapsamına yansıtmıştır. Belgenin önceki sürümleri için “Arşivler” bölümüne bakabilirsiniz.

ICMJE önerilerine yapıcı değişiklikler geldi

Açıklamaların şeffaflığını, tutarlılığını ve bütünlüğünü arttırmaya yönelik sürekli bir çaba süregelmektedir. Kısa bir süre önce Dr. Darren Taichman ve arkadaşları tarafından mevcut formun ifadesinin kafa karıştırıcı olabileceği ve hem yazarlar hem de okuyucular tarafından yanlış yorumlanmaya açık olabileceği ifade edilmiştir. Bunun da tutarsızlıklara veya eksikliklere yol açabileceğine dikkatleri çekmişlerdir. Tüm bu sorunların üstesinden gelmek için çeşitli değişiklikler önerilmiştir.

Listelenen tüm ilişkilerin (potansiyel olarak algılanabilecek ilişkilerin aksine) yanlış anlaşılmasından kaçınmayı amaçlayan “Potansiyel Çıkar Çatışmalarının İfşası için ICMJE Formu” olarak geçen başlığın adı “ICMJE Bilgilendirme Formu” olarak güncellenmiştir. Bu bilgilendirme formu, okuyucuların çalışmalarla ilgili bulabilecekleri finansal ve finansal olmayan ilişkiler ve etkinlikler hakkında daha net bilgi verilmesini sağlamak içindir. Bir ilişkinin veya etkinliğin varlığı çalışmanın üzerinde sorunlu bir etki yaratmayabilir, ancak eksiksiz bir liste okuyuculara şeffaflık konusundaki taahhüdü rahatlatmaya yardımcı olur. Eğer bir yazar olarak, bir ilişki veya faaliyetin listelenip listelenmeyeceğinden kuşkulanıyorsanız, bunu listelemeniz tercih edilir.

Yapılan bu değişiklik ile birlikte, yazarlardan hangilerinin çalışmanın hangi kısmı ile alakalı olduğunu yazmak yerine birbirleriyle olan tüm ilişkilerini net bir biçimde açıklamaları istenmektedir; okuyucular da bu ilişkilerin potansiyel çatışmaları temsil edip etmediğini kolayca değerlendirebilecek ve araştırmayı buna göre eleştirel olarak değerlendirmiş olacaklardır.

ICMJE, ayrıca, yazarların mevcut formun yazılımında giderek daha fazla sorunla karşılaştıklarını kabul etmektedir. Buna ek olarak, bilgileri farklı formatlarda tekrar tekrar girme zorunluluğu sinir bozucudur ve yazarların birden fazla kuruma açıklama yapması gerektiğinde tutarsızlıklara yol açabilir. Sonuç olarak, ICMJE şimdi, Convey gibi web tabanlı depolarda oluşturulan ve sürdürülen açıklamaları kabul ederek yazarların bilgileri yeniden girmesine gerek kalmadan bilgileri farklı günlük gereksinimlerini karşılayacak şekilde uyarlamalarına da izin verecektir. ICMJE, gözden geçirilmiş formunu Nisan ayının sonuna kadar geri bildirime açık tutmaktadır ve yazarlar geri bildirimlerini iletebilirler.

Çıkar çatışması ve ilgili formlar nelerdir?

Halkın bilimsel sürece olan güveni ve yayınlanan makalelerin güvenilirliği, bir yazarın ilişkilerinin ve faaliyetlerinin ne kadar şeffaf olduğuna bağlıdır. Aynı zamanda çalışmayla ilgili olup, bilimsel çalışmanın planlanması, uygulanması, yazılması, akran değerlendirmesi, düzenlenmesi ve yayınlanması sırasında ele alınır. Çıkar çatışması ve önyargı potansiyeli, birincil çıkarlarla ilgili profesyonel kararların (hastaların refahı, araştırmanın geçerliliği gibi) ikincil çıkarlardan (finansal kazanç gibi) etkilenebileceği durumlarda ortaya çıkar. Çıkar çatışması algıları da gerçek çıkar çatışmaları kadar önemlidir.

Bireyler bir yazarın ilişkilerinin veya faaliyetlerinin çatışmaları temsil edip etmediğine katılmayabilir. Bir ilişkinin veya etkinliğin varlığı her zaman bir makalenin içeriği üzerinde sorunlu bir etki göstermese de, çatışma algıları bilime olan güveni gerçek çıkar çatışmaları kadar aşındırabilir. Nihayetinde, okuyucular bir yazarın ilişkilerinin ve faaliyetlerinin bir makalenin içeriğiyle ilgili olup olmadığı konusunda kendi kararlarını verebilmelidir. Bu kararlar şeffaf açıklama gerektirir. Bir yazarın eksiksiz açıklaması, şeffaflığa bağlılığı gösterir ve bilimsel sürece güvenin korunmasına yardımcı olur.

Mali ilişkiler (istihdam, danışmanlık, hisse senedi sahipliği, patentler ve ücretli uzman ifadeleri gibi) kolay tanımlanabilir; bu nedenle dergi, yazarlar ve bilimin kendisi için en sık olası çıkar çatışmalarını temsil ettiği düşünülen şeylerdir. Diğer çıkarlar, kişisel ilişkiler, rakip olma, akademik rekabet ortamı ve entelektüel inançlar gibi çatışmalardır.

Yazarlar çalışmanın tüm verilerine erişimini engelleyen veya verileri analiz etme ve yorumlama ve makaleleri bağımsız olarak hazırlama ve yayınlama yeteneklerine müdahale eden, hem kâr amaçlı hem de kâr amacı gütmeyen çalışma sponsorlarıyla yapılan anlaşmalara girmekten kaçınmalıdır. Yazarların çalışmalarını nerede yayınlayabileceklerini belirleyen politikalar bu akademik özgürlük ilkesini ihlal etmektedir. Yazarlardan dergiye güvenle anlaşma sağlamaları istenebilir. Bu nedenle, hakem değerlendirmesi ve yayın sürecindeki tüm katılımcılar – yalnızca yazarlar değil, aynı zamanda hakemler, editörler ve dergilerin yayın kurulu üyeleri – makale inceleme ve yayınlama sürecindeki rollerini yerine getirirken ilişkilerini ve faaliyetlerini göz önünde bulundurmalı ve açıklamalıdır.

Çıkar çatışması bildirim formları hakkında bilinmesi gerekenler

Yazarların doldurdukları çıkar çatışması bildirim formlarını ICMJE’ye göndermemesi gerekmektedir. ICMJE COI formu indirilip, doldurulup ve yazarın bilgisayarına kaydedilmesi gerekmektedir. Daha sonra, doldurulan formlar makalenin gönderildiği derginin kendisine gönderilmesi gerekmektedir. ICMJE, bu tür bildirimlere standartlaştırılmış bir yaklaşımı teşvik etmenin bir yolu olarak, “Potansiyel Çıkar Çatışmaları” için “Yalın İfşa Formu”nu geliştirmiştir. Bazı dergiler, olası çıkar çatışmalarını bildirmek ve kanıtlamak için farklı formlar veya mekanizmalar kullanabilirler. Bu durumda, makalenizi göndermeyi planladığınız dergideki başvuru bilgilerini kontrol etmeniz gerekiyor.

X

Ücretsiz makalelerinizi tükettiniz.

Araştırma yazarlığı ve akademik yayıncılık konusundaki tüm kaynaklarımıza sınırsız erişim sağlamak için ücretsiz üye olun:

  • 320 + blog makaleleri
  • 50+ Web Seminerleri
  • 10+ Uzman podcast
  • 10+ e-Kitap
  • 10+ Kontrol Listesi
  • 50+ İnfografikler